Er zijn veel dingen die ik haat. Ik haat tomaten. Ik haat reggeamuziek. Maar als het op lezen aankomt, is er niets dat ik zo hard haat als het verheerlijken van tabaks- en drugsverslavingen als dé manier om cool en – zo mogelijk nog erger – “edgy” te zijn voor jonge lezers. Dan verander ik dus echt even in Captain America en wordt boze recensies schrijven mijn versie van nazi’s in the face punchen.  En jup, door ’13 minutes’ ben ik héél hard in punching mood momenteel!

Het verhaal begon goed, met een mysterieuze beschrijving van een onderkoeld, stervend meisje dat gevonden wordt door een nietsvermoedende wandelaar. Dit vond ik zeker een sterke start en ook de schrijfstijl sprak me meteen aan. Echter van zodra het personage Becca geïntroduceerd werd, kreeg ik het moeilijk. Even voor alle duidelijkheid: ik heb niets tegen imperfecte personages. Soms is dat net superverfrissend om te lezen, zeker in een YA-verhaal waar maar al te veel heldinnen maagdelijke iconen van zelfopoffering en dapperheid zijn. Maar Becca was voor mij meteen zo onsympathiek dat ik haar hoofdstukken met kokend bloed las.

De manier waarop ze met Hannah omgaat, haar drugsverslaving, haar problematische relatie, de manier waarop ze de andere meiden als ‘barbies’ bestempelt en zichzelf als de coole tegenpool. Wauw, wat ben je een special snowflake, Becca, proficiat. Je draagt zwarte kledij en shamet meisjes die lipgloss dragen ECHT KEICOOL. Not. Als dit boek nu in 1997 geschreven was, kon ik het nog wel snappen, maar ik vond die scherpe onderverdeling tussen barbies en alternatievelingen echt heel ouderwets aanvoelen. De tijd dat blonde prinsesjes de scholen regeerden is volgens mij echt wel voorbij. Gevalletje van een auteur die een beetje vastzit in haar eigen schooltijd, of hetgeen wat ze in films heeft gezien misschien.

Niet erg hedendaags dus, maar daar kon ik nog wel voorbij kijken. Waar ik echter absoluut niet voorbij kon kijken, was de manier waarop deze auteur het gebruik van drugs en tabak de hemel inprijst. En dat bij zestienjarige meisjes. Echt waar mensen, het is de verantwoordelijkheid van elke culturele influencer – ja, zeker YA-auteurs – om hier anno 2017 echt wel even verder over na te denken. Je beschrijft hoe heerlijk een sigaret is tijdens de roes van ectasy op zo’n manier dat ik het verdorie bijna zelf zou willen proberen. (Niet echt hoor, gezond verstand enzo) en daarmee beïnvloed je dan jonge lezers … Schaam je je niet?

Voor iedereen die nu zoiets heeft van “Hé, overdrijf niet, zo werkt het heus niet” zeg ik: uhu, want al die mensen die 50 Shades lezen, lezen dat omdat ze er niet van opgewonden raken. Sure. Dus het is dan ook compleet onmogelijk dat een kind van 16 dat leest hoe cool je wel niet bent als je drugs neemt en hoe geweldig je je dan wel niet voelt, het eens wilt proberen. Want iedereen weet dat 16-jarigen niet aan peer pressure doen. Uhu. Uhu. Niet dus. Peer pressure kan ook van fictieve personages komen!

Kortom: auteurs zoals Sara Pinborough zijn mee verantwoordelijk voor elk geval van tabaksgerelateerde (long)kanker, voor elke drugsverslaafde in rehab, voor elke verkeersdode te wijten aan iemand die high of dronken achter het stuur kroop. Want deze culturele influencers zeggen ons nog steeds dat roken “edgy” is. Dat je op een feestje bij de “barbies” moet bewijzen dat je cool bent door ectasy te gebruiken. En dat je dan ook nog zo zwak moet zijn om het zomaar te doen “want het is toch geen big deal”. Zolang auteurs, films, series, fotoshoots deze mentaliteit onder jongeren blijven stimuleren, zijn zij mee verantwoordelijk. Ik zeg niet dat ik het zelf allemaal perfect aanpak, maar dit ging me allemaal een brug te ver.

Ik heb dan ook niet verdergelezen voorbij hoofdstuk 16. Mijn geduld was op. Helaas zal ik alle plottwist waarover ik lees in de recensies van mijn collegabloggers dus moeten missen. Dat vind ik oprecht jammer, want ik hou wél van een goede mindfuck! En hé, wie weet kwam er nog wel een redemption arc in waardoor er een levenslesje in verwerkt zat? Kan goed zijn, maar die pay-off was me nog te veraf als ik zoveel onbegrip moest voelen tijdens het lezen. Dit is mijn vrije tijd, ik heb wel wat beter te doen.

Oké doei, dan ga ik nu Captain America even bellen om te vragen of hij wat nazi’s wil punchen om wat stoom af te laten!